Hoorn heeft haar rijke verleden redelijk overleefd. Wie door de binnenstad wandelt, kan zich op een aantal plaatsen nog steeds in de 17e-eeuwse stad wanen dankzij de honderden monumenten en het goed bewaarde stratenpatroon, dat in aanleg stamt uit de dertiende eeuw. 
De vereniging Oud Hoorn is een actieve vereniging. Alles over de historie van de stad kun je vinden op de enorm uitgebreide website. Hier is ook de beeldbank en kennisbank te raadplegen. Je kan ook een bezoek brengen aan het verenigingsgebouw om een expositie te bekijken of als je eens wat meer wilt weten over het adres of de straat waar je woont. De vereniging organiseert jaarlijks lezingen, exposities, zomeravondwandelingen en cursussen over de historie van Hoorn.
&nbsp;

20211222_103422

Vereniging Oud Hoorn

Grenzeloze filmliefde, altijd een prachtprogramma, drie filmzalen en openluchtvertoningen op de binnenplaats; dat is Cinema Oostereiland. We bevinden ons op het Oostereiland, in de historische haven van Hoorn. 7 medewerkers en 50 vrijwilligers maken het mogelijk om Cinema Oostereiland te laten draaien. In drie filmzalen bieden we een afwisselend aanbod van actuele films en speciale evenementen. Nieuwsgierig naar het aanbod? Kijk op de website!

cinema-oostereiland_banner-scaled-2-1-jpg

Cinema-Oostereiland_banner-scaled-2-1.jpg

Krententuin 25

logo-co-tegen-zwarte-achtergrond-1-png

Logo-CO-tegen-zwarte-achtergrond-1.png

Cinema Oostereiland

scroll naar beneden, of lees hier nog meer info

De Boterhal heet zo omdat het ooit onderdak bood aan de botermarkt. Maar oorspronkelijk is het pand gebouwd als het Sint Jans Gasthuis (zie gevelsteen). 
Kloosters waren in de vroege middeleeuwen vaak de enige plek, die pelgrims en reizigers onderdak boden. Ook namen zij de zorg voor zieken op zich voor wie andere zalen aanwezig waren. Kloosterlingen zagen deze zorg als verplichting vanuit de christelijke naastenliefde. De naam &#8216;gasthuis&#8217;vindt hier zijn oorsprong. Als gevolg van de opkomst van de steden en de groei van de bevolking, nam ook de noodzaak aan onderdak van passanten en zorg van zieken toe. Door deze vaak te omvangrijk uitgegroeide taak voor de kloosters, vooral in de steden in de 15e en 16e eeuw, ontstaat langzamerhand ook de stedelijke en particuliere zorg. 
Tegenwoordig biedt het pand onderdak aan de Kunstenaarsvereniging en worden er doorlopend exposities gehouden. 
Het van 1563 daterende Hoornse gasthuis is niet alleen belangrijk wegens een voorbeeld van de meest toegepaste ruimtelijke structuur van de middeleeuwse gasthuizen, het vormt voor Hoorn tevens het meest gave voorbeeld en landelijk gezien één der schaarse voorbeelden van een belangrijk bouwwerk uit de overgangstijd van gothiek naar de vroege-renaissance. 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

boterhalosh-app-hoorn-monumenten-8

Boterhalosh-app-hoorn-monumenten-8

Kerkplein

Boterhal

Het Centrum Varend Erfgoed in Hoorn is het trefpunt voor liefhebbers van maritieme historie. 
Neem een kijkje in onze Museumhaven en bezoek de presentatatie Hoorn en het Water in ons Ontmoetingscentrum. 
Kijk bij Activiteiten voor rondleidingen, vaartochtjes, verhuur en evenementen van Centrum Varend Erfgoed.
Enkele van onze schepen worden met bemanning verhuurd voor het maken van korte of langere vaartochtjes. Meezeilen op een historisch bedrijfsschip is een belevenis. Op die prachtige oude schepen waan je je voor even terug in de tijd. Bijna al het werk aan boord gebeurt met handkracht. Als je wilt kun je een poosje aan het roer staan of je spierballen trainen met het hijsen van zeilen en zwaarden. Met het Markermeer en IJsselmeer voor de deur is Hoorn een prima uitgangspunt voor een vaartochtje. Zeiltochtjes en verhuur zijn altijd inclusief bemanning. Het vaarseizoen loopt van mei t/m oktober.

gebouw-cveh-nov-2013-1-jpg

Gebouw-CVEH-nov-2013-1.jpg

Schuijteskade 22

logo-cveh3-jpg

Logo-CVEH3.jpg

Centrum Varend Erfgoed Hoorn

Vanaf het prille begin van Hoorn is de Rode Steen het middelpunt geweest van handel, bestuur en rechtspraak. En nog steeds geldt de Rode Steen als het belangrijkste plein voor allerhande maatschappelijke aktiviteiten. Hierin speelde de Waag een vooraanstaande rol vooral wat de handel betreft in agrarische produkten, die vanuit het Westfrieze achterland werden aangevoerd. 
In 1608 besloten burgemeesteren en vroedschappen de oude Waag te vervangen door dit fraaie bouwwerk, dat de grandeur van de toenmalige stad weerspiegelde 
Op grond van schriftelijke bronnen gaat men er van uit, dat de Amsterdamse stadsbouwmeester Hendrick de Keijser de ontwerper was. Dit vermoeden wordt nog versterkt door het gegeven, dat ook het grote wapenschild van Hoorn aan de gevel vervaardigd is in zijn werkplaats te Amsterdam. 
In het waaggebouw hingen oorspronkelijk 7 wagen (weegschalen), een voor elk van de 7 toegangen. De weegschalen konden door middel van een geleidevoorziening aan de zoldering naar buiten tot gedeeltelijk onder de luifel worden geschoven, zoals dat nu nog te zien is. 
De verdieping is o.a. in gebruik geweest door de schutterij rond het jaar 1618. Sinds 1953 is de verdieping in gebruik als restaurant. Sinds 1988 ook de begane grond. 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

waagosh-app-hoorn-monumenten-5

Roode Steen

Waaggebouw

Bezoek Huis Bonck aan de Binnenluiendijk 3 en stap terug in de tijd! 
Het interieur, mooie geglazuurde plavuizen en decoratieve muurtegels, en de indeling van het knusse koopmanshuis, zijn nog precies zoals 400 jaar geleden. In Huis Bonck beleef je echt hoe koopman Bonck en zijn gezin hier toen hebben gewoond en gewerkt. Open gerust de kastjes, doe een dutje in de bedstede, neem plaats bij de stookplaats. Ga in het hangkamertje, het eigen ‘comptoir’ van de heer des huizes, zitten en kijk uit over het water. In de voorkamer ontdek je wat ‘linnen van de bovenste plank’ is. Voel je thuis bij koopman Bonck!
Huis Bonck is geopend op donderdag, vrijdag en zondag. Huis Bonck is één van de vele museumhuizen van <a href="https://www.hendrickdekeyser.nl/">Hendrick de Keyser Monumenten</a>.

gevel-huis-bonck-binnenluiendijk-3-jpg

Gevel-Huis-Bonck-Binnenluiendijk-3.jpg

Binnenluiendijk 3

hdk_logo_corporate_fc_blue_white-jpg

HdK_Logo_Corporate_FC_Blue_White.jpg

Huis Bonck

De stoker gooit de kolen op het vuur! Met Bello of een van de andere locomotieven rijd je door het Westfriese landschap van Hoorn naar Medemblik (of andersom) over de spoorweg uit 1887.
Kinderen kunnen tijdens de Spannendste Tijdreis op <a href="https://www.stoomtram.nl/stoomsafari/">Stoomsafari</a> gaan. Tijdens de rit rijd je langs (en stop je bij) de karakteristieke stationsgebouwen van Wognum, Twisk en Opperdoes. Twisk is een monumentaal dorp en in Opperdoes kun je het Pannenkoekenstation en Imkerij de Bijenstal bezoeken. De weg hiernaartoe vind je door een leuke speurtocht. In Medemblik kun je een bezoek brengen aan het bakkerijmuseum, Kasteel Radboud, het Stoommachinemuseum of het historische centrum. Kijk hoeveel tijd je hiervoor hebt op <a href="https://www.stoomtram.nl/reisplanner/">de dienstregeling</a>. Als de conducteur langskomt om je kaartje te knippen, stel dan vooral je vragen. Hij (of zij) weet heel veel van de stoomtrams!

word-vriend-van-de-museumstoomtram-foto-benno-ellerbroek-jpg

Word-vriend-van-de-Museumstoomtram-Foto-Benno-Ellerbroek.jpg

nieuw-logo-jpg

Nieuw-logo.jpg

Museumstoomtram Hoorn - Medemblik

In de middeleeuwen werden oorlogen voornamelijk gevoerd om steden onder controle te krijgen. De verdedigingswerken die Hoorn tegen aanvallen moesten beschermen, hebben een grote invloed gehad op de ruimtelijke indeling van de stad. Tot op de dag van vandaag 
De verdediging aan de landzijde van de stad bestond eerst uit een gracht met aarden wal en houten stadspoorten ter hoogte van de huidige Gedempte Turfhaven. Dit was in 1426, toen de Hoekse- en kabeljauwse twisten ook Hoorn bereikten. Het aantal inwoners groeide en de verdedigingslinie werd een aantal keren verschoven. In 1508 werd de Draafsingel rond de stad gegraven. Er is flink geïnvesteerd in stenen verdedigingstorens, toegangspoorten en een dikke muur. De Mariatoren is een mooi bewaard voorbeeld van een hele rij torens die om de 90 meter van elkaar verwijderd op de stadswal hebben gestaan. De naam komt van het Mariaklooster, wiens land binnen de stadsgrenzen reikte tot aan de nieuwe gracht. Het klooster werd verplicht mee te betalen aan de verdediginswerken. Ook andere kloosters moesten meebetalen, zo was er verderop een Geertentoren en Agnietentoren. 
In de straat achter de Mariatoren zijn twee poortjes zichtbaar. Deze zijn van de verschillende schutterijverenigingen die de stad telde. Op het achtergelegen terrein De Doelen werd door de schutters geoefend met hand- of voetboog. 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

mariatorenosh-app-hoorn-monumenten-7

Mariatorenosh-app-hoorn-monumenten-7

Mariatoren

Het Museum van de Twintigste Eeuw is een waar Feest der Herkenning. Je ontdekt leuke voorwerpen van vroeger, maar leert ook over armoede, hard en lang werken en eenvoudige woonomstandigheden. Niet eerder veranderde er in één eeuw zoveel als in de twintigste eeuw! Een eeuw die iedereen meer vrije tijd bezorgde, een ieder mobieler maakte, denk maar aan auto en (brom)fiets, een eeuw die ons over de hele wereld liet communiceren en onze samenleving drastisch veranderde.
Museum voor iedereen
Jong en oud herkent zaken in dit museum. Voor de één is dat het constructiespeelgoed Meccano, voor de ander de oranje emaillen potten en pannen. De eerste spelcomputer met Pong of de oude videorecorder met pianotoetsen misschien. Het interieur van de Grutters-winkel of van de Fourniturenzaak. Het lavet in de oude badkamer of de kolenkachel in de jaren ‘50 huiskamer. Voor alle bezoekers zijn er herkenbare nostalgische objecten te bekijken. Vaak in een treffende opstelling als een oud klaslokaal, een winkelstraat of een keukeninterieur.
Tentoonstellingen
Het Museum toont in een groot aantal vaste opstellingen de vele ontwikkelingen in de twintigste eeuw, maar heeft in drie zalen ook <a title="steeds wisselende exposities" href="https://www.museumhoorn.nl/pg-5548-7-7380/pagina/expositie.html">steeds wisselende exposities</a>. Zo is er altijd iets nieuws te ontdekken. Op deze site treft u het meest actuele aanbod van activiteiten en tentoonstellingen aan.
U kunt zich ook abonneren op de <a title="digitale Nieuwsbrief" href="https://www.museumhoorn.nl/ml-5548-0/nieuwsbrief">digitale Nieuwsbrief</a> en zo op de hoogte blijven. De exposities gaan over zeer uiteenlopende onderwerpen en spreken vaak ook een breed publiek aan.
Oude gevangenis
Het Museum van de Twintigste Eeuw is gevestigd in een oude gevangenis op het prachtige Oostereiland bij de mooie haven van Hoorn. Daar beschikt het museum over een ruime <a title="MuseumShop" href="https://www.museumhoorn.nl/pg-5548-7-7383/pagina/museum_shop.html">MuseumShop</a>, een ruimte voor de Educatieve Dienst waar o.a. schoolklassen ontvangen kunnen worden, een voor publiek gesloten Depot en een Open Depot waar het publiek zelf kan zien wat er zoal wordt verzameld en beheerd. Er zijn <a title="drie zalen waar wisselexposities" href="https://www.museumhoorn.nl/pg-5548-7-7380/pagina/expositie.html">drie zalen waar wisselexposities</a> getoond worden en zes zalen waar de vaste collectie te zien is. De entree van het Museum van de Twintigste Eeuw is te bereiken via de binnenplaats van de voormalige gevangenis op het Oostereiland.

aa-jpg

aa.jpg

logo-museum-20e-eeuw-1-jpg

logo-museum-20e-eeuw-1.jpg

Museum van de 20e Eeuw

In de 16e eeuw, de tijd van de omvangrijkste omwalling van Hoorn, was de stad toegankelijk via vier stadspoorten. Daarvan rest alleen nog de huidige Oosterpoort uit 1578. Zijn voorganger, de Oude Oosterpoort, stond ongeveer 100m de stad in, bij de brug tussen het Kleine en Grote Oost. Door stadsuitbreidingen kwam die in de stad te liggen en verloor hij zijn functie als stadspoort. Nog eeuwenlang heeft de oude Oosterpoort dienst gedaan als gevangenpoort, totdat hij gesloopt werd in de 19e eeuw. 
Via een toenmalige houten poortbrug over de zojuist nieuw gegraven stadsgracht kwam je bij het poortgebouw van deze nieuwe Oosterpoort. In 1763 maakte deze houten brug plaats voor de huidige, stenen zevenbogige brug met smeedijzeren leuning. De basisvorm en constructie van de Oosterpoort geven aanleiding te veronderstellen, dat de poort niet meer zo zeer als verdedigingspoort werd gebouwd, maar eerder als plaats van controle over wie de stad in en de stad uitgaat, het weren van landrovers en overig gespuis. Maar ook een plaats van heffing van tol- en accijnsgelden. Niet in het minst ook gold een stadspoort in die tijd altijd nog als teken van macht van en ontzag voor de stad. 
In 1601 is op het platte dak van de poort de poortwachterswoning gebouwd. De vensters in de voor- en achtergevel dateren van de restauratie van 1913. Ook is toen het traptorentje gebouwd als vervanging van de houten toegangstrap. 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

oosterpoortosh-app-hoorn-monumenten-10

Oosterpoortosh-app-hoorn-monumenten-10

Oosterpoort

Pop-up museum Expoost is verhuisd! Na een aantal zeer succesvolle jaren op de Roode Steen 15, naast het Westfries Museum, is Expoost nu neergestreken in een van de oudste monumenten van Hoorn: de Ceciliakapel in de Nieuwsteeg. Onderdeel van het Statenpoortcomplex. Een geweldige plek om fantastische exposities te tonen, maar ook een geweldige ontmoetingsplek om u kennis te laten maken met een opzienbarend gebouw in het hart van de stad. 
U bent van harte welkom! En natuurlijk als altijd: Gratis entree.

expoost-nieuwsteeg-10webapp-jpg

Expoost-Nieuwsteeg-10webapp.jpg

Nieuwsteeg 42

Expoost

Theater Het Pakhuis is een theater in een prachtig oud VOC pand. Zowel professionals als amateurs spelen in de intieme theaterzaal. Alle vormen van podiumkunsten zijn te bewonderen in het theater. Van dans tot spokenword, van toneel tot muziek. 
In de foyer verzorgt galerie Zwijsen exposities van lokale makers. Daarnaast is de zaal ook te huur voor repetities, evenementen en feesten en is het mogelijk om livestreams en registraties op te nemen.

pakhuis-kleur-jpg

pakhuis-kleur.jpg

Onder de Boompjes 21

Theater Het Pakhuis

Deze drie 17e eeuwse woonhuizen hebben een doorlopend geïllustreerde gevel, waarop versregels en reliëfs in woord en beeld de zeeslag van de Westfriezen en de watergeuzen tegen de Spaansgezinde vloot onder aanvoering van de graaf van Bossu weergeven. 
Het gevecht op 11 en 12 oktober 1573 ging de geschiedenis in als de Slag op de Zuiderzee. De slag vond plaats vlak voor Hoorn, op het Hoornse Hop. 
De slag op de Zuiderzee vindt plaats aan het begin van de roerige Tachtigjarige oorlog. De steden en gewesten van de Nederlanden vormen dan nog geen eenheid in de strijd tegen de Spaanse overheersing. Zo blijft Amsterdam bijvoorbeeld lange tijd trouw aan Spanje. De strijd ter land en ter zee verloopt moeizaam. Als de Watergeuzen in 1572 Den Briel innemen, scharen veel steden in Noord-Holland, waaronder Hoorn, zich aan de zijde van opstandelingenleider Willem van Oranje. Een jaar later komt de oorlog in dit gebied tot een hoogtepunt. De Watergeuzen en de Westfriezen proberen de haven van Amsterdam te blokkeren. De Spaanse landvoogd Alva zendt een zeemacht op de Oranje-aanhangers af onder leiding van Admiraal Bossu. Er volgt een zeeslag die zes dagen en nachten duurt. Ondanks de overmacht slagen de Westfriezen erin Bossu te verslaan. Dit komt vooral door de heldendaad van de Hoornse matroos Jan Haring. Hij klimt in de mast van het Spaanse admiraalsschip &#8216;De Inquisitie&#8217; en haalt de vlag uit de mast. De andere Spaanse schepen denken dat de Admiraal is overwonnen en vluchten weg. Helaas wordt Jan Haring uit de mast geschoten en overlijdt. De slag duurt daarna nog een hele nacht, waarbij inwoners van Hoorn met kleine bootjes gewonden blijven afvoeren en etenswaar, munitie en nieuwe soldaten blijven aanvoeren. 
Bossu werd gevangen genomen en heeft drie jaar lang opgesloten gezeten in het Weeshuis aan de Korte Achterstraat. Het lichaam van Jan Haring werd in een optocht door de straten van Hoorn getild en opgebaard in de Grote Kerk. 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

bossuosh-app-hoorn-monumenten-2

Bossuosh-app-hoorn-monumenten-2

Bossuhuizen

Dit in laat-gotische stijl uitgevoerde verdedigingsbouwwerk met zijn witte natuursteen aan zeezijde, door zeelieden reeds daardoor zichtbaar van verre, vormt nog steeds de grote blikvanger van het Hoornse historische waterfront. Ook de bouwplek op het uiterst zuidelijke puntje van Hoorn aan de toenmalige Zuiderzee, waar tevens de toegang tot de havens lag, kon uit strategisch oogpunt gezien niet beter gekozen zijn. Als verdedigingstoren met muren van bijna 1,5m dik aan zeezijde, van schietgaten zeewaarts gericht voor groot- en musketvuur voorzien en met wijd schootsveld over zee, vormde het de hoofdschakel in de verdediging tegen aanvallen vanuit zee. 
In feite vormde de toren, het later aangebrachte daktorentje buiten beschouwing latende, een vergrote weergave van de toenmalige torens die rond de stad waren gebouwd, van welke de Mariatoren van 1508 als laatste nog is behouden. 
In 1614 achtte men kennelijk de functie van verdedigingstoren niet meer noodzakelijk, gezien het gebruik sindsdien door allerlei burgerlijke instellingen. De in dat jaar opgerichte Compagnie van Spitsbergen ofwel de Noordse Compagnie, gericht op de walvisvaart in de Noordelijke IJszee, beschouwde de Hoofdtoren toen als haar compagnieszetel. Deze compagnie was echter een kort leven beschoren, daar deze in 1645 (of 1641) weer werd opgeheven. In 1651 werd een fraai torentje op de toren geplaatst. 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

hoofdtorenosh-app-hoorn-monumenten-1

Hoofdtoren

Fier staat hij op z&#8217;n sokkel op het mooiste plein van de stad. Jan Pietersz Coen, vereerd en verguisd. 
Coen werd in 1587 in Hoorn geboren als zoon van een koopman die actief was in de zouthandel. 
Op z&#8217;n twintigste trad hij in dienst van de VOC en vertrok in december 1607 als onderkoopman met het schip Hoorn voor de VOC voor zijn eerste reis naar Oost-Indië. Uiteindelijk heeft hij drie keer de reis gemaakt. In 1618 werd hij door de Heeren Zeventien, de bazen van de VOC, aangesteld als hoogste baas in Indië: Gouverneur-Generaal. Hij stichtte de stad Batavia (dat hij eigenlijk Nieuw-Hoorn wilde noemen), het tegenwoordige Jacarta. In Indië regeerde hij met harde hand. Er waren constante aanvaringen met de inheemse bevolking en de Engelsen, Spanjaarden en Portugezen die in Azië ook bezig waren met hun koloniale uitbreidingen en specerijenhandel. Slavenhandel werd hierbij niet geschuwd. Uiteindelijk wist Coen het monopolie op de nootmuskaat te verkrijgen door de complete bevolking van de Banda-eilanden te vermoorden, deporteren of tot slaaf te maken. Al in zijn eigen tijd werd Coen bewonderd maar ook verguisd. Ook aan het eind van de 19e eeuw, toen dit standbeeld werd neergezet vanuit een nationalistisch gevoel en behoefte aan helden waren er protesten en dat is altijd zo gebleven. 
De handel vanuit &#8216;Nederlands-Indië&#8217; heeft er mede voor gezorgd dat Holland een Gouden Eeuw beleefde. Ook in Hoorn zijn nog talrijke monumenten die getuigen van deze rijke geschiedenis. De grootste ontwikkeling en rijkdom van Hoorn kwam echter vanuit de Oost- en Straatvaart (de handel op de Oostzee en Middellandse zee), de zogenaamde Moedernegotie. Al vanaf de Slag op de Zuiderzee (1573) lag de wereld open voor de Horinezen en werd er gehandeld met heel Europa. Door de uitvinding van het Fluitschip rond 1600 door Horinees Liorne werden de Hollanders een tijdlang de vrachtvaarders van Europa.

jpcoenosh-app-hoorn-monumenten-11

JPCoenosh-app-hoorn-monumenten-11

Jan Pietersz Coen

Het Munnickenveld is oorspronkelijk een weilandje dat door de monniken van het naastgelegen klooster Sint Pietersdal werd gebruikt. Het klooster lag oorspronkelijk buiten de stadswallen. Pas na de stadsuitbreiding van 1508 lag het binnen de stadsmuren. Daarna werd langzamerhand de grond binnen de stadsgrenzen bebouwd, ook het Munnickenveld. Fraai is het Claes Stapelhofje. In dit soort hofjes konden oude of arme mensen een onderkomen krijgen. Het waren dus belangrijke sociale voorzieningen en ze werden gesticht door welgestelde families. De eenvoudige huisjes, die bestemd waren voor oude en/of arme vrouwen, bestonden uit een kamertje van 4×4 meter waarin een bedstede, een vaste hoekkast en een stookplaats zaten. Ieder huisje had een zoldering dat als berging diende. Omdat ze aan de moderne eisen moesten voldoen, werden de huisjes in 1954 verbouwd en deels samengevoegd. Het Latijnse Poortje werd hier in 1956 geplaatst, dat hoorde namelijk eerst bij de Latijnse School. Ook tegenwoordig worden de huisjes nog altijd aan uitsluitend vrouwen verhuurd. 
Het Klooster van het Sint Pietersdal werd na de reformatie een tehuis voor ouden van dagen en een tucht- of werkhuis voor bedelaars en krankzinnigen. Tegenwoordig worden de woningen verhuurd, ook die aan het achtergelegen &#8216;Rozenhofje&#8217;. 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

munnickenveldosh-app-hoorn-monumenten-4

Munnickenveldosh-app-hoorn-monumenten-4

Munnickenveld n. Z.

Munnickenveld

De geschiedenis van het gewestelijk bestuur van Westfriesland en het Noord-Hollands Noorderkwartier heeft Hoorn twee belangrijke bouwwerken nagelaten: Het vergadergebouw op de Rode Steen, thans het Westfries museum (zie aldaar), en dit Statenlogement, ook wel Statenpoort genoemd. 
In 1573, nadat bij de Slag op de Zuiderzee die hier bij Hoorn werd uitgevochten, de Spanjaarden hadden verloren, was een groot deel van Noordholland niet meer vanuit Den Haag te besturen. Immers, de Spanjaarden hadden Amsterdam en Haarlem nog stevig in handen. Willem van Oranje verzocht de noordelijke steden Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Monnickendam, Edam en Purmerend een eigen regering te vormen met als standplaats Hoorn. 
Vergaderd werd er op gezette tijden in het Proostenhuis, vanaf 1632 op die plek in het Statencollege (nu Westfries Museum). Maar de heren gecommitteerde moesten natuurlijk ook tijdens hun verblijf in de stad een eet- en slaapplek hebben. Dat kregen ze op deze plek, waar gebouwen stonden van het Ceciliaklooster. Nadat de zusters tijdens de reformatie door de straten van de stad waren gejaagd en op een boot naar het katholieke Amsterdam waren gezet, stonden alle kloosters in de stad leeg en kregen een nieuwe bestemming. 
In 1613 werd dit rijke gebouw neergezet als nieuw onderkomen van de regering. Te zien zijn de wapens van de deelnemende steden: Medemblik &#8211; Edam &#8211; Alkmaar &#8211; Hoorn (in het midden) &#8211; Enkhuizen &#8211; Monnickendam &#8211; Purmerend. Bovenop de dubbele trapgevel is twee keer de figuur van prins Maurits afgebeeld, de toenmalige stadhouder. 
Het gebouw is door z&#8217;n dubbele renaissancegevel, de fraaie ornamiek en de opvallende knik in de gevel een bijzondere verschijning. Zelfs zo bijzonder dat het is nagebouwd, met replica&#8217;s in Amerika en Japan. 
In de Nieuwsteeg ernaast staat nog steeds de kapel van het Ceciliaklooster, als onderdeel van het grote Statenpoortcomplex. Een van de oudste en best bewaarde monumenten van de stad, met een dakconstructie van rond 1475. Tegenwoordig biedt de kapel plaats aan een pop-up museum (gratis toegang). 
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)

statenpoortosh-app-hoorn-monumenten-9

Statenpoortosh-app-hoorn-monumenten-9

Statenlogement

Statenpoort

Het statige gebouw van het Westfries Museum uit 1632 is gebouwd als Statencollege: bestuurszetel en vergadergebouw van de Gecommitteerde Raden (Bestuur) van Westfriesland en het Noorderkwartier. 
In 1573, nadat bij de Slag op de Zuiderzee die hier bij Hoorn werd uitgevochten, de Spanjaarden hadden verloren, was een groot deel van Noordholland niet meer vanuit Den Haag te besturen. Immers, de Spanjaarden hadden Amsterdam en Haarlem nog stevig in handen. Willem van Oranje verzocht de noordelijke steden Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Alkmaar, Monnickendam, Edam en Purmerend een eigen regering te vormen met als standplaats Hoorn. Dit overigens tegen het zere been van Alkmaar, dat ook graag de regering binnen de stadsmuren wilde hebben. Een paar jaar is dat overigens ook gebeurd, toen Hoorn te lijden had onder een pestepidemie. Van 1573 tot 1632 vergaderden de afgevaardigden van de steden in het proostenhuis dat op deze plek stond. Daarna werd dit fraaie gebouw neergezet. Het wapen van Alkmaar staat als compromis bovenaan, maar is het toeval dat de leeuwen ernaast met hun kont naar het wapen staan? Centraal op de gevel staat het wapen van Westfriesland afgebeeld met de twee leeuwen. Bovenin staat het wapen van prins Frederik Hendrik, stadhouder ten tijde van de bouw. Daarbij ook de spreuk van de ridders van de Orde van de Kousenband, waarvan hij lid was. De &#8217;tijdelijke&#8217; regering heeft ruim twee eeuwen bestaan, tot aan de stichting van de Bataafse republiek in 1795. 
Het Westfries Museum nam zijn intrek in het gebouw eind 19e eeuw. Inmiddels is de hele gevelrij onderdeel van het museum dat in 2023 een tijdlang gesloten zal zijn in verband met een grootscheepse verbouwing.

Cultuur

Populair

Cultuur snuiven

Geniet van de prachtige monumenten

Agenda

Dit vind je misschien ook leuk

Hoorn, echt
mooi 2022